MDRO dekolonisatie Doorbreek de cirkel van antibioticaresistentie

MDRO, MRSA: waar praten we over?

MDRO (multidrug resistente organismen) kolonisatie

20% van de bevolking is permanent MDRO-drager en 60% is tijdelijk MDRO-drager zonder ziektediagnose. Men zegt dat zij « gekoloniseerd » zijn. Het gevaar bestaat echter dat de bacteriën via een wonde in de huid of slijmvliezen het lichaam binnendringen en een infectie veroorzaken. Deze bacteriën kunnen ook op andere mensen worden overgedragen en zo verder worden verspreid.

Multidrug resistente organismen (MDRO) zijn een probleem bij ernstig zieke, immuungecompromitteerde personen en ouderen omdat infecties gemakkelijker worden overgedragen bij die populaties. Voor patiënten met verwondingen, chirurgische of chronische wonden en/of patiënten die invasieve ingrepen ondergaan, zoals operaties, katheterisatie enzovoort zijn speciale beschermende maatregelen nodig.

MDRO worden voornamelijk via de handen verspreid. Personen die drager zijn van MDRO (maar die niet geïnfecteerd zijn) kunnen de bacteriën overdragen en anderen koloniseren, zoals patiënten en personeel, en zij kunnen de infectie doorgeven indien de omstandigheden ongunstig zijn.

Handhygiëne wordt unaniem beschouwd als de ultieme maatregel voor preventie van de infectie.

Economische impact

De Wereldbank heeft gewaarschuwd dat infecties door MDRO even bedreigend zijn voor de economie als de financiële crisis van 2008⁵. 

Welke oplossingen zijn er?

De meeste MDRO-positieve personen zijn enkel gekoloniseerd en niet geïnfecteerd. In die gevallen is een reinigende maatregel (dekolonisatie) nuttig en doeltreffend. Effectieve dekolonisatie vereist ervaring, discipline en de juiste producten. Voor de dekolonisatie van de huid worden bacterieremmende zepen en oplossingen aanbevolen voor het wassen van het hele lichaam, inclusief het haar. Ook de neus, mond en keel moet men bij elke dekolonisatie behandelen (bv. met Prontoderm^®).

De gouden standaardproducten die hiervoor worden gebruikt zijn chloorhexidine en mupirocine; in sommige landen wordt octenidine als een optie gezien. Er is echter een stijgende resistentie waargenomen tegen alle drie de producten (bv. bij S. aureus), wat tot bezorgdheid leidt en de vraag voor alternatieve dekolonisatiemiddelen doet toenemen⁶. Bovendien wordt chloorhexidine in verband gebracht met een reeks bijwerkingen, van licht irriterende contactdermatitis tot levensbedreigende anafylaxie. 

Polyhexanide werd beoordeeld als een uitstekend alternatief zonder meldingen van ernstige bijwerkingen of bacteriële resistentie. Studies hebben aangetoond dat de dekolonisatie behandeling van MRSA-infecties met polyhexanide de gevoeligheid voor polyhexanide niet vermindert en niet leidt tot chloorhexidine kruisresistentie⁷. Een artikel dat de economische gevolgen onderzocht van een universeel dekolonisatieproces tegenover de "gerichte screening en selectieve behandeling" van patiënten met artroplastie aan de Washington University School of Medicine vond dat de universele aanpak kosten bespaarde van 717.205US$ over 25 maanden⁸. Het lijkt dan ook veilig om aan te nemen dat soortgelijke effecten ook zouden worden waargenomen met de polyhexanide lichaamsreiniging Prontoderm^®, een lichaamsreiniging die in talrijke studies is onderzocht. 

Eén van deze studies onderzocht het effect van universele dekolonisatie met Prontoderm^® op het POWI-percentage van heup- en knieartroplastiek⁹.

De belangrijkste resultaten zijn als volgt:

• Na de invoering van body wash daalde het aanvankelijke SSI-percentage door S. aureus van 0,24/100 operaties tot 0,05/100 operaties.
• Polyhexanide is een veilige antiseptische stof en een alternatief voor chloorhexidine en mupirocine.
• Universele preoperatieve dekolonisatie is een doeltreffende strategie om SSI's veroorzaakt door S. aureus te verminderen.
• Universele preoperatieve dekolonisatie lijkt kosten effectiever dan gerichte dekolonisatie, die duur en tijdrovend is.

^{Sources (last access June 2021) :} 

1. ^{Datta R et al. Burden and Management of Multidrug-Resistant Organisms in Palliative Care. Palliat Care 2017; doi: 10.1177/11782242177492333.} 
   
2. ^{Hassoun A et al. Incidence, prevalence, and management of MRSA bacteremia across patient populations – a review of recent developments in MRSA management and treatment. Crit Care 2017;21:211.} 
   
3. ^{Weiner lM et al. Antimicrobial-Resistant Pathogens Associated With Healthcare-Associated Infections : Summary of Data Reported to the National Healthcare Safety Network ant the Centers for Disease Control and Prevention, 2011-2014. Infect Control Hosp Epidemiol 2016;37(11):1288-1301.} 
   
4. ^{https://www.cdc.gov/drugresistance/pdf/threats-report/mrsa-508.pdf} 
5. ^{https://www.worldbank.org/en/news/press-release/2016/09/18/by-2050-drug-resistant-infections-could-cause-global-economic-damage-on-par-with-2008-financial-crisis} 
6. ^{Hardy K et al. Increased usage of Antiseptics is Associated with Reduced Susceptibility in Clinical Isolates of Staphylococcus aureus. mBIO 2018;9:e00894-18.} 
7. ^{Renzoni A et al. Impact of Exposure of Methicillin-Resistant Staphylococcus aureus to Polyhexanide In Vitro and In Vivo. Antimicrob Agents Chemother 2017;61:e00272-17.} 
8. ^{Stambough JB et al. Decreased Hospital Costs and Surgical Site Infection Incidence With a Universal Decolonization Protocol in Primary Total Joint Arthroplasty. Journal of Arthroplasty 2017;32:728-734.}
9. ^{Wandhoff B et al. Efficacy of universal preoperative decolonization with Polyhexanide in primary joint arthroplasty on surgical site infections. A multicenter before-and-after-study. ARIC-Journal 2020;8:188; https://doi.org/10.1186/s13756-020-00852-0.}