De Meest gestelde vragen Over je colostoma

Je kan afvalzakjes gebruiken om het gebruikte stomamateriaal in te doen. Een afvalzakje is meestal luchtdicht af te sluiten. Bij een colostoma is het niet nodig het zakje eerst te ledigen in het toilet. De afvalzakjes met gebruikte stomamaterialen kunnen met het gewone huisafval in de afvalcontainer weggegooid worden. Het is handig om altijd extra afvalzakjes en stomamateriaal bij je te hebben wanneer je weggaat. 

Je moet je geen zorgen maken als je stoma gaat bloeden tijdens de verzorging. Een stoma bestaat namelijk uit goed doorbloed slijmvlies. Meestal stopt het bloeden wanneer je de stoma even met een nat (koud) gaasje dept. Als je een chemokuur volgt, kan het vaker voorkomen door irritatie van het darmslijmvlies. Neem contact op met een stomaverpleegkundige of arts als het bloeden niet stopt.

Voor een colostoma geldt dat deze na de operatie van vorm en grootte verandert. Direct na de operatie is de stoma gezwollen (oedemateus) en moet het geheel nog genezen. Na ongeveer zes tot acht weken heeft de stoma in principe zijn definitieve vorm en grootte. Door diverse oorzaken kan de stoma van vorm en grootte veranderen, bijvoorbeeld verder uitstulpen, opzwellen of juist terugtrekken.

Oorzaken

• Zwangerschap: hierdoor kan de stoma in de laatste maanden opzwellen of uitpuilen. Na de bevalling verdwijnt dit meestal weer.
• Sterke gewichtstoename, waardoor de stoma meestal dieper komt te liggen. Door afvallen kan dit te verhelpen zijn.
• Door ernstige obstipatie kan de stoma opzwellen.
• Door een parastomale hernia (een breuk rond de stoma) of een prolaps (uitstulping) treedt er een verandering op die niet tijdelijk duurt. Raadpleeg hiervoor je arts of stomaverpleegkundige.

Ja, de stoma kan zich naar binnen trekken of abnormaal naar buiten komen.

De stoma trekt naar binnen (retractie)

• Dit kan gebeuren door sterke gewichtstoename
• Dit kan ontstaan als complicatie bij het loslaten van de hechtingen of als de hechtingen te vroeg zijn verwijderd
  

De stoma puilt naar buiten (prolaps)

• Een prolaps komt eerder voor bij een dubbelloops stoma dan bij een eindstandig stoma
• Dit kan ontstaan als er geen goede plaatsbepaling is gedaan
• Dit kan ontstaan als complicatie bij het loslaten van de hechtingen of als de hechtingen te vroeg zijn verwijderd
• Dit kan ontstaan bij veel spanning op de buik door hoesten, persen en zwaar tillen
• Heftige peristaltiek door veel en/of harde ontlasting kan de darm laten uitpuilen
  

Hoe kan je dit voorkomen?

• Probeer een stabiel gewicht na te streven
• Voorkom hoge druk op de buikholte, door bij hoesten het gebied rondom de stoma te ondersteunen
  
• Wees voorzichtig bij het heffen van zware gewichten of laat eventueel een stomaband aanmeten met een prolapsflap

Over het algemeen is in het dagelijks leven de stoma niet extra kwetsbaar. Een lichte duw veroorzaakt geen bloeding. De stoma heeft sterk doorbloed slijmvlies en de bloedvaatjes liggen erg oppervlakkig. Een onverwachte stoot tegen de stoma, door bijvoorbeeld spelen met een kind, kan een kleine bloeding veroorzaken. Wanneer dit niet direct stopt, houd dan enkele minuten een koud kompres tegen de stoma aan. Het bloeden zal dan vanzelf stoppen.

Wanneer je bloedverdunnende medicijnen gebruikt, kan het langer duren voordat het bloeden stopt. Als er door een stoot toch dieper gelegen bloedvaten worden geraakt en er wel een echte bloeding van de stoma ontstaat, neem dan contact op met je (huis)arts of stomaverpleegkundige.

De productie van een colostoma is afhankelijk van meerdere aspecten, onder andere van het innemen van zowel voeding als van vocht, maar ook van de plaats van de stoma op de dikke darm. Wanneer een stoma op het einde van de dikke darm is aangelegd, zal de ontlasting stevig zijn en ongeveer 100 tot 200 gram per 24 uur bedragen. Dit betekent in de praktijk dat het zakje een- tot tweemaal per dag verwisseld moet worden. Als de stoma in het begin van de dikke darm is aangelegd, is de samenstelling van de ontlasting zachter.

Als de ontlasting dik en kleiachtig is, zakt de ontlasting vaak niet naar beneden in het stomazakje, maar blijft het juist rond de stoma hangen. Dit gebeurt alleen bij het gebruik van een zakje met filter. Je stomaverpleegkundige kan je uitleggen hoe je het filter kunt dichtplakken.

Probeer door het aanpassen van je voeding de ontlasting meer zachter te krijgen. Dit kan door voldoende te drinken (minimaal twee liter per 24 uur). Daarnaast is het nuttigen van voldoende voedingsvezels heel belangrijk. Voldoende vezels zijn te vinden in bruin- of volkorenbrood, rauwe groenten en fruit. Een advies op maat kan je altijd aan een diëtiste vragen.

Soms kan door je kleding de ontlasting niet zakken. Let hier bij op wanneer je kleding koopt. Een trucje wat soms helpt, is de binnenzijde van het zakje glad te maken met wat slaolie.

Het is belangrijk te weten welke soort (tijdelijke) stoma is aangelegd. Dit bepaalt namelijk of er nog ontlasting kan komen. Bij een enkelloops (eindstandig) colostoma is er geen passage mogelijk en dus komt er geen ontlasting uit de anus. Wel is het mogelijk dat er vlak na de operatie nog slijm en kleine hoeveelheden resten ontlasting uit de anus komen.

Bij een dubbelloops colostoma kan er een deel van de ontlasting via de anus het lichaam verlaten. Dit komt doordat er wel passage mogelijk is. In verhouding zal dit weinig zijn, want het merendeel van de ontlasting gaat via de stoma het lichaam verlaten.

Om eetlust en lichaamskracht terug te krijgen, is het goed om te zorgen voor voldoende beweging, een goede nachtrust en aandacht te schenken aan de juiste voeding.

Tips

• Bouillon is een bekende eetlust-opwekker
• Neem vaker op de dag kleine maaltijden (6 tot 8 keer per dag)
• Zorg voor variatie in de maaltijden
• Eet voldoende eiwitrijke producten, zoals eieren, melk, yoghurt, kwark en vla (eventueel als tussendoortje)

Dit zijn wat algemene adviezen. Neem voor meer advies contact op met een diëtiste.

Je mag op je buik slapen als je dit gewoon bent, maar het is wel afhankelijk van je ontlastingspatroon. Wanneer je stoma 's nachts weinig produceert, geeft het geen problemen. Als je stoma 's nachts juist erg productief is, dan is het niet aan te raden om op je buik te slapen.